Innym problemem związanym z omawianym tematem jest z kolei wadliwe wykonanie przez wykonawcę robót budowlanych na podstawie wadliwego projektu dostarczonego przez inwestora.
Abstrahując od odpowiedzialności projektanta względem inwestora za sporządzenie wadliwego projektu, należy zastanowić się nad kwestią odpowiedzialności wykonawcy, który wznosi obiekt w oparciu o taki projekt. Siłą rzeczy obiekt również będzie wadliwy.
Sam fakt dostarczenia przez inwestora wadliwego projektu nie wyłącza odpowiedzialności wykonawcy za wady obiektu w tym zakresie. Wynika to już choćby z przepisu art. 647 Kodeksu Cywilnego, zawierającego kwintesencję umowy o roboty budowlane, zgodnie z którym przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem oraz z zasadami wiedzy technicznej. Innymi słowy, wykonawca zobowiązany jest również do badania czy wznoszony obiekt będzie zgodny z zasadami wiedzy technicznej.
W jednym z wyroków Sąd Apelacyjny w Białymstoku wskazał, że w przypadku realizacji umowy o roboty budowlane istnieje obowiązek informowania inwestora o wszelkich trudnościach związanych z realizacją inwestycji, co stanowi wyraz obowiązku informacyjnego wykonawcy określonego w art. 651 KC. Obowiązek ten stanowi konkretyzację z kolei obowiązku ścisłego współdziałania stron umowy (art. 354 KC). Wynika także z art. 655 KC, na podstawie którego wykonawca może wykazywać, że nie jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne obiektu, jeżeli udowodni, że wady powstałe wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi inwestor.
Jeżeli dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót, wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inwestora (obowiązek informacyjny z art. 651 KC.)
Do zwolnienia wykonawcy od odpowiedzialności konieczne jest, aby jego zachowanie nie naruszało bezwzględnych reguł postępowania, zwłaszcza co do zgodności z zasadami wiedzy technicznej, sztuki budowlanej oraz przepisami prawa budowlanego. Wykonawca mógłby także zwolnić się z odpowiedzialności, jeżeli uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie nieosiągnięcia zamierzonego rezultatu z przyczyn leżących po stronie inwestora. Nawet w przypadku istnienia wad powstałych na etapie projektowania, a zatem leżących po stronie inwestora, wykonawca jako podmiot profesjonalnie zajmujący się robotami budowlanymi, powinien poinformować inwestora o niebezpieczeństwie wystąpienia wad jeszcze przed wydaniem obiektu i jego odbiorem przez inwestora.
Obowiązek nałożony na wykonawcę przez art. 651 KC., należy rozumieć w taki sposób, że musi on niezwłocznie zawiadomić inwestora o niemożliwości realizacji inwestycji na podstawie otrzymanego projektu lub też o tym, że realizacja dostarczonego projektu spowoduje powstanie obiektu wadliwego. W tym ostatnim przypadku chodzi jednak tylko o sytuacje, w których stwierdzenie nieprawidłowości dostarczonej dokumentacji nie wymaga specjalistycznej wiedzy z zakresu projektowania. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2000 r. III CKN 629/98).
Wykonawca nie ma obowiązku badać szczegółowo projektu, zatem art. 651 KC ma zastosowanie jedynie w razie pozytywnej wiedzy wykonawcy o wadzie. Jednakże uzyskanie tej wiedzy w trakcie realizacji prac powoduje natychmiastową aktualizację obowiązku notyfikacji przewidzianego w tym przepisie. (Wyrok Sądu Najwyższego-Izba Cywilna z dnia 25 listopada 2016 r. V CSK 138/16).
W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w kilku wyrokach. Wskazano, że wykonawca ma obowiązek dokonać wstępnego sprawdzenia dokumentacji projektowej, kierując się w tym zakresie zawodową starannością i wiedzą techniczną. Badanie to ma głównie na uwadze sprawdzenie kompletności i poprawności dokumentów niezbędnych do realizacji danej inwestycji. Na etapie już realizacji zamówienia staranność wykonawcy budowlanego musi jednak odnosić się już do wszelkich niepoprawności określenia poszczególnych wymiarów budynków, które mogą spowodować wadliwość jego konstrukcji bądź niemożliwość zastosowania do zamierzonego celu. Oczywiście badanie to nie może sięgać zbyt głęboko i musi uwzględniać fakt, że wykonawca budowlany nie jest specjalistą projektantem. Jednak bezkrytyczna realizacja projektu nie spełnia wymogów zawodowej staranności.
Z art. 651 KC nie da się wywieść obowiązku szczegółowego sprawdzania projektu. Jednakże nie oznacza to, że wykonawca jest zwolniony od obowiązku zwrócenia uwagi na to inwestorowi. Ma przecież obowiązek współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania wynikającego z umowy o roboty budowlane. Jeśli więc projekt okaże się wadliwy, zaś wykonawca to dostrzeże, ma obowiązek zawiadomienia o tym inwestora. Gdy zachowując szczególną staranność, przedsiębiorca zajmujący się wykonawstwem budowlanym (art. 355 § 2 KC) miał możliwość ustalenia tego bez potrzeby odwoływania się do wiadomości specjalnych, jakimi dysponuje projektant, którego nie może zastąpić, ani też nie zwalnia od odpowiedzialności wykonywaniem własnego obowiązku z art. 651 KC, lecz zaniechał tego, odpowiada za szkodę wyrządzoną nienależytym wykonaniem zobowiązania, którego elementem jest omawiany obowiązek informacyjny.
W związku z powyższym należy uznać, że dostarczony przez inwestora projekt stanowi wskazówkę inwestora w rozumieniu przepisu art. 655 KC., co do sposobu wykonania robót. Wykonawca jest zatem wolny od odpowiedzialności za wady robót wynikające z wad projektu, jeżeli o wadach tych uprzedził inwestora lub też mimo dołożenia należytej staranności wad nie był w stanie zauważyć. Taka sytuacja występuje, gdy w dokumentacji są wady, dla których wykrycia potrzeba wiadomości specjalistycznych lub ich wykrycie wymaga weryfikacji dokumentacji, do czego wykonawca robót nie jest zobowiązany.
